Mätaio 13.24-43 Tärià.
Tāpati 23 no Tiurai 2023.
Tärià.
Taramo 86
1 E pure na Tävita. A färiu mai i to tarià, e te Fatu, a faaroo mai ia ù, ua haèhaa vau e te faufaa òre.
2 E faaora hoì òe i ta ù värua, te arohahia mai nei hoì au e òe ia ora, e ta ù Atua, to tävini e tiàturi ia òe nei.
3 E aroha mai òe ia ù, e te Fatu, te tiàoro nei au ia òe, aita e mahana tuua.
4 E faaòaòa mai i te värua o to tävini, te faaàraàra atu nei au i ta ù värua ia òe, e te Fatu e.
5 Te maitaì ra hoì òe, e te Fatu, e ua tià ia òe te faaòre mai i te hara nei e te aroha rahi i te feiä atoà e tiàoro atu ia òe ra.
6 E faaroo mai, e te Fatu, i ta ù pure, e haapaò mai i ta ù e ani nei.
7 Ia tae i te mahana e àti ai au ra, ua tiàoro vau ia òe ra, e faaroo mai hoì òe ia ù nei.
8 Aore o òe e fäito, e te Fatu, i roto i te mau atua atoà ra, aore hoì e òhipa e au i ta òe ra òhipa.
9 Te mau fenua atoà i hämanihia e òe ra, e tae atoà mai e haamori i mua ia òe, e te Fatu, a faateitei ai i to òe ra iòa.
10 E Atua rahi hoì òe, e te òhipa taa ê ta òe e rave ra. O òe anaè ra te Atua mau
11 E haapii mai òe, e te Fatu, i to òe ra èà, e haapaò vau i ta òe ra parau mau: ia rötahi mäite hoì ta ù âau
i te mataùraa i to iòa na.
12 E haamaitaì ä vau ia òe, e te Fatu, e ta ù Atua, mä ta ù âau atoà ra; e faarahi tämau ä vau i to òe ra iòa.
13 Ua rahi hoì to òe aroha ia ù, ua faaora hoì òe ia ù i häte i raro roa ra.
14 Te feiä teòteò tei tià mai, e te Atua, e märô mai ia ù; e te âmuiraa o te feiä àito ra, tei tïtau mai ia ù ia pohe: aore hoì rätou i tuu ia òe i mua ia rätou ra.
15 O òe rä, e te Fatu, e Atua hämani maitaì òe, e te aroha, e te faaòromaìraa roa, e te rahi hoì i te faaherehere, e te parau mau.
16 E haapaò mai ä òe ia ù, e hämani maitaì mai; hö mai na i to òe ra itoito i to tävini nei, e faaora hoì te tamaiti a to tävini vahine.
17 E faaìte mai ia ù i te tahi täpaò maitaì, ia ìte mai te feiä i riri mai ia ù nei a haamä atu ai, ia tauturu mai òe, e te Fatu, e ia haamähanahana mai ia ù.
Ìtaia 44.6-8
6 Te nä ô mai ra te Arii o Ìteraèra ra, o te Fatu e to na ora, o te Fatu manahope ra: O vau te mätamua, e o vau hoì te faahopeà, e aita atu Atua mäori rä o vau.
7 O vai tei faaìte mai i te parau, tei faaìte ätea noa, e ua faatupu i taua parau ra mai ia ù nei, mai te ànotau mai ä i faatupu ai au i taua feiä tahito ra? i te mau parau e tupu nei i teie nei, e te tupu a muri aè, e faaìte rätou ia rätou nei.
8 Eiaha òutou e mataù, eiaha òutou e taiä; eere au tei faaìte ia òutou mai te mätamua mai ä. E ua faaìte ätea noa hoì au, e o òutou to ù ìte. Te taa atu ra änei te Atua eiaha atu ä vau? Aore ia, aita ä atu e pare haapüraa; aore roa i ìteä atu e au.
Röma 8.26-27
26 Te turu atoà mai nei hoì te Värua i to tätou nei paruparu, aore hoì tätou i ìte maitaì i te mea au ia pure tätou; na te Värua iho i ani i ta tätou mä te ûuru e òre e tià ia parau ra.
27 Ua ìte rä o ia o tei päheru i te âau ra i to te Värua hinaaro, o tei ani i ta te feiä moà ra, i tei au i to te Atua ra hinaaro.
Mätaio 13.24-43
Te tïtänia
24 Ua tuu atu ra o ia i te tahi ä parapore ia rätou, nä ô atu ra: «E au te Hau o te raì i te hoê taata i ueue i te huero maitaì i roto i ta na ra âua/faaapu.
25 I te taime te taòto ra te taata, ua haere mai ra to na ènemi, ueue iho ra i te tïtänia i roto i te tïtona, e haere ê atu ra.
26 Ia tupu te mau räau rii e ia faahotu mai i te mäa, ìteä-atoà-hia iho ra te tïtänia.
27 Ua haere mai ra te mau tävini o te fatu fare, ua parau mai ra ia na: «E te Fatu, eere änei i te huero maitaì ta òe i ueue i roto i ta òe âua: no hea iho nei hoì te tïtänia?»
28 Ua pähono atu ra o ia ia rätou: «Na te ènemi te reira i rave.» Ua parau mai ra te mau tävini ia na: «E tii änei mätou e hutihuti/hühuti?»
29 Ua parau atu ra o ia: «Eiaha, o te täaa atoà òutou i te tïtona ia hutihuti òutou i te tïtänia.
30 E vaiiho noa ia tupu âpipiti noa na e tae noa atu i te ôotiraa tïtona; e ia tae i te tau ôotiraa ra, na ù ia e parau atu i te feiä ôoti:»E mata na nä mua roa i hutihuti i te tïtänia e a ruru ai ia täninahia i te auahi, âreà te tïtona, e haaputu ia i roto i ta ù fare vairaa tïtona.»
Te huero tïnapi
(Mär 4.30-32; Rut 13.18-19)
31 Ua tuu faahou atu ra o ia i te tahi ä parapore ia rätou, nä ô atu ra: «E au te Hau o te raì i te hoê huero tïnapi ta te hoê taata i rave e tä na i tanu i roto i ta na âua/faaapu;
32 o te huero ïti roa ia i te mau huero atoà nei, ia tupu rä e rahi roa ia i te mau räau tupu atoà, e e riro mai ei tumu räau, e e tau mai te mau manu o te reva (no te hämani i to rätou ôfaaraa) i nià i to na mau âmaa.
Te faahöpue
(Rut 13.20-21)
33 Ua parau atu ra o ia i te tahi ä parapore ia rätou: «E au te Hau o te raì i te faahöpue tei ravehia e te hoê vahine e tei ânoìhia i roto i nä fäito faraoa ota e toru, e höpue atu ra te täatoà o taua faraoa ra.
No te aha Ietu i parau parapore ai
(Mär 4.33-34)
34 Taua mau parau atoà ra, ua parau-parapore-hia ia e Ietu i te tiàaa rahi; aore roa e parau tä na i parau atu ia rätou tei òre i na-roto-hia i te parapore,
35 ei faatupuraa i tei parauhia e te perofeta: «E hämama ta ù vaha no te parau i te parapore, e poro vau i te mau òhipa i hunahia mai te mauraa mai o teie nei ao.»
Te tätararaa o te tïtänia
36 Vaiiho iho ra Ietu i te tiàa rahi, e tomo atu ra i roto i te fare. Ua haere mai ra ta na mau pipi, nä ô mai ra ia na: «A tätara mai na ia mätou i te parapore o te tïtänia i roto i te âua/faaapu.
37 Ua pähono atu ra Ietu ia rätou: «O tei ueue i te huero maitaì ra, o te Tamaiti ia a te taata.
38 Te âua ra, o teie nei ao ia; te huero maitaì ra, o te mau tamarii ia o te Hau; e te tïtänia ra, o te mau tamarii ia a te värua ìno/hämani ìno.
39 Te ènemi i ueue i te tïtänia ra, o te tiàporo ia; te ôotiraa tïtona ra, o te hopeà ia o teie nei ao; te feiä ôoti ra, o te mau merahi ia.
40 E mai te tïtänia i haaputuhia e i tähuhia i te auahi ra, òia atoà ia i te hopeà o teie nei ao.
41 E tono mai te Tamaiti a te taata i ta na mau merahi, e na rätou e hutihuti o ia i te mau tumu atoà e turori ai e te feiä e faatupu i te ìno, mai roto atu i to na Hau;
42 a huri atu ai ia rätou i roto i te umu auahi; tei reira te òto e te àuàuraa niho.
43 Ei reira te feiä parau tià e ànaana mai ai mai te mahana ra, i roto i te Hau o to rätou Metua. E tarià tö na ra, ia faaroo ia.
Manaò.
Ia riro teie mau taiòraa ei pure na te hoê taata no te ani i te tauturu i mua i te mau òhipa tei ateä i nià i te tumu no te ora o te haamataù ra i te haamou ia na. Ua ìte oia e e tävini haapaò maitaì e te haapaò maitaì oia no te Atua, e no reira oia e tiàturi ai ma te tiàturi e e pähono mai te Atua ia na e e upootià oia i nià i to na mau taeaè, e to na mau tuahine, tei teimaha i roto i te oraraa. Hoê ra mea i roto i te mau taiòraa e nehenehe ai tätou e haapäpü i te taime e te mau huru tupuraa o te mau päpaìraa. E mea matarohia te reo, oia hoì, o te huru ia o te mau parau e faaòhipa-pinepine-hia nei i roto i te mau parau mai teie te huru ; te rahiraa o te päpaì, mai ta te feia tatara parau e faaìte ra, te tuea ra ia e te tahi atu mau parau e te tahi atu mau päpaì o te Faaäuraa Mätamua. No te mea te Faaäuraa Mätamua te haamanaò noa mai ra i te mau faanahoraa no te oraraa o te taata tei tupu i to rätou tau. Te manaò ra e vai nei te mau parau i päpaìhia no roto mai i te tupuraa o te iho o te taata, e pure rä e faaòhipahia e te feia e faaruru ra i te mau fifi e te mau ati. Te ânaìraa o te mau parau ta tätou e mau nei i teie nei o te mea tano roa ia e, e tuu te tahi i te mau ìrava, muri mai i te mau ìrava. I reira e haamata ai i te tiàororaa i te Atua Nui Tumu Tahi no te ani i te tauturu no te faatumu i te niu i nià i te aniraa, e i nià i to na iho huru maitaì, e i nià i te maitaì o te Fatu. Èi faateniraa i te teiteiraa i te Atua, i te ârueraa ma te fäfau e tävini i te Atua e e pee i to na mau haereà. I mua i teie mau faahitiraa manaò mea tià ia parau e, e pure teie na te hoê taata navaì òre, mai ia na iho i te Atua ra, a pure ai i roto i te taime àti. Mea tià atoà i te pure i te Atua no te ani i te tauturu, oia atoà te pure ia tauturu mai te Atua ia na. Te mau faanahoraa e au i te mau manaò mätamua, o te mau parau ia o te turu i te mau tumu. I roto i teie mau mea atoà, te vai ra te mau tumu, maori rä, te feiä veve e te feia ravaì òre, te feiä tei faatîtîhia e te vai atu ra i roto i te oraraa vaamataèinaa. I roto i teie huru faanahoraa, e ere rä i te mea tïtau-noa-hia e aore rä, i te mea hinaaro-noa-hia, ia täpura i te mau aniraa mai te hoê ânaìraa e ia pee i te mau tumu. Te parau noa o tei òre i anihia e aore rä, i fërurihia, o to ù ia Atua, te Atua Nui Tumu Tahi o te tupu rahi aè e aore rä, o te ïti aè i te àfaraa o te tau. Teie atu ra te turu o teie mau manaò, tei papahia i nià i na tumu e maha :
-Taramo 86, 15 O òe rä, e te Fatu, e Atua hämani maitaì òe, e te aroha, e te faaòromaìraa roa, e te rahi hoì i te faaherehere, e te parau mau.
-Ìtaia 44, 8 Eiaha òutou e mataù, eiaha òutou e taiä; eere au tei faaìte ia òutou mai te mätamua mai ä. E ua faaìte ätea noa hoì au, e o òutou to ù ìte. Te taa atu ra änei te Atua eiaha atu ä vau? Aore ia, aita ä atu e pare haapüraa; aore roa i ìteä atu e au.
-Röma 8, 27 Ua ìte rä o ia o tei päheru i te âau ra i to te Värua hinaaro, o tei ani i ta te feiä moà ra, i tei au i to te Atua ra hinaaro.
-Mätaio 13, 43 Ei reira te feiä parau tià e ànaana mai ai mai te mahana ra, i roto i te Hau o to rätou Metua. E tärià tö na ra, ia faaroo ia.
Te parapore no te ueue huero ia hiò te âparauraa mai te mea ra ia e, e riro te faaòhiparaa i te hoê taò i ô nei i te faatupu i te hoê parau fifi rii, e nehenehe e parau e, te àamu no te ueue huero te faatià nei Ietu i te parapore no te ueue huero mai te hoê tauàraa parau no nià i te i te tahi taime, e faaòhipahia ai te parau ra o te haapaò. E mai te tahi parau tütuu i te taata e ueue ra, ia tämau maite i te haapaò i teie tuhaa òhipa, i te vahi e töpahia ia färiihia ma te poupou. E haamata te pene 13 i te faatià e hitu parapore i te hoê tuhaa âpï i roto i te Èvaneria päpaìhia e Mätaio. A tamata na rä tätou i te tatara e i te huri i teie mau parapore, e tia ia tätou ia haamanaò i ta rätou ôpuaraa e ta rätou òhipa i roto i te Èvaneria iho. Ma te ôpua mau, ua faahiti o Mätaio i teie pene i muri noa aè i te âmahamaharaa i rotopü ia Ietu e te mau Faritea.
Mea tià roa ra ia hiòpoà maitehia i te faanahoraa o te pene. Tera rä, ua vähihia te reira i roto e piti tuhaa :
1-te mau parapore i parauhia i te nahoà Ati Iuta i pïhaì iho i te moana ìrava 1-35.
2-te mau parapore i parauhia i te mau pipi i te vahi moèmoè ìrava 36-52.
O teie mau parapore te toru o na tuhaa e pae o te òreroraa i roto i te Èvaneria. Mai te aòraa i nià i te mouà. Ua haaputu Mätaio i te mau haapiiraa a Ietu o tei horoàhia i te mau taime taa ê e ua haaputuputu maite oia i te reira. E ìtehia te tüàtiraa i roto i te Parapore no te höpue i te faaìteraa a Ruta èv. I te pene 13 i te mau ìrava 20 e te ìrava 21. Na parapore e maha e toe ra te parapore o te àihere e to na tatararaa; te poe taoà huna; te Poe Taoà Rahi e mea taa ê anaè ia i te Èvaneria a Mätaio. Te faaìte mai nei te tuhaa hopeà o te pene ìrava 53 e tae i te ìrava58 i te faaruèraa Ietu i Nätareta.
Te parapore no te Tïtänia 13.24-30, No ta na mau Pipi, o Ietu i faatià ai teie parapore no te faaära ia rätou ia vai tämau noa i nià i te tahua òhiparaa i te taime manaò-òre-hia, teie mai nei te taata ueue tïtänia. Te tïtänia e parauhia ra mea fatata roa i te tïtona, na maa teie e tupu ra i te ära. E àuhune atoà te tïtänia mai te tïtona, ia ûàna ra te maitaì i te faaòtoheraa i te ìno, o te tahi ia auraa no teie parapore.
Te parabole no te huero tïnapi 13.31-32. Te parapore no te huero tïnapi hoê upoo parau no te Huero no te mau manu e tau i nià i te mau àmaa, te fä o teie parapore e to te höpue, o te faataa-ê-raa ia i te hoê haamataraa haìhaì roa e te mau faahopeàraa faufaa roa. Mea taa ê roa te tumu raau e te faraoa ota i te rahi i te huero ïti e te maa ïti o te höpue, e tupu, e hotu te tïnapi, te höpue e mahaha.
Te parapore no te höpue 13.33 te tuhaa ia no te upoo parau Te parapore no te höpue. Te mau manaò no nià i te parau o te tuhaa ia no te hoê raveà no te tatara i teie upoo parau. No te höpue te mau manaò no nià i te pee- atoà-raa i te parapore no te höpue i to te Huero Tïnapi. Aita e faufaa ia parau e mea pinepine na parabole e piti i te faaäuhia i na parapore maehaa no te mea hoê ä poroìraa ta raua e horoàhia ra, na roto i te ïti i te haere i roto i te rahi.
Te faaòhiparaa a Ietu i te mau parapore 13.34-35, e nehenehe e parau e, no te aha o Ietu i parau ai te mau taata i te mau parapore e aore rä, no te aha o Ietu i faaòhipa ai i te mau parapore e piti faaotiraa, no te hämani faahou i te tärià o te taata, ia maitaì te tomoraa te parau, i te vahi i reira e òhipahia i te färiiraa i roto i te âau.
Te faataa nei o Ietu i te parapore no te Tïtänia 13.36-43 ma te höroà i te tatara i te parapore no te Tïtänia. Te parau päpü no te ìte ia i te auraa i te haapäpüraa. No te mau Pipi e ìtehia te Parapore o te àihere i roto i te tahi mau faanahoraa ê atu, aita rä e tatararaa e âpee ra i te reira. Te faaìte nei te tatararaa o te parapore, o te Atua anaè te nehenehe e faataa i te maitaì e te ìno ; na te Atua anaè e faaoti o vai te mau taata no te Patireia no te Hau.
Te parabole no te taoà i hunahia 13.44 Te faahohoà nei teie parapore e te parapore no te Poe Taoà Rahi i te faufaa hope o te Patireia o te Atua, e tae noa atu i te tïtauraa i te rü e te tutia no te tomo atu i roto. Te tiàturi nei vëtahi te faataa ra te parapore o te poe i te Atua e ìmi ra i te taata, aita rä te mau ìrava täpiri e turu ra i teie tatararaa.
Te parapore o te Poe Taoà Rahi 13.45-46 no te püòhu ia, te mau manaò ua tuàti noa teie parapore i te parapore o te tïtänia, e mai te mea ra e, te horoà ra oia i te hoê parau faatià. Hau atu i te püòhu, te vai nei te hoê tüàtiraa faahiahia i ropu i te tatararaa o te parapore mätamua ia ua i te mau ìrava 40-42 e te mau ìrava 49-50. Inaha, mea tano aè ia haapii i te mau mea atoà i te mau vahi atoà. Oia hoì, e mau parau teie no te fenua, te fenua ra te ùputa te reira e matara mau ai te ôpuaraa faaora a te Atua Nui Tumu Tahi, i te vahi ôfäfaì, te vahi àihere, i nià i te èà tià, i nià i te fenua maitaì, i ô nei e anihia ai i te taata i te àtuàtu i te huero o te Parau Maitaì, i te mea te parau a te Atua Nui Tumu Tahi, e tupu i te mau vahi atoà, e tae roa i roto i te âau taata i reira e ôfa ai. Te auraa ia te parau âpï e te parau tahito ta te fenua e mau ra, tei haamanaò tämau i te taata.
Te mau parau âpï e te mau parau tahito 13.51-52 E nehenehe atoà te reira ia ravehia na roto i te mau haapiiraa âpï e te mau haapiiraa tahito. Mai te mea e tïtauhia te hoê tumu poto no te parau, e nehenehe te upoo parau e parau e te paraparau nei o Ietu no nià i te mau haapiiraa tahito e te âpï. Te tahi ia mau tumu no teie mau Parapore i faatiàhia e Ietu, èi faaâpïraa i te faarooraa a te taata i te mau hinaaro tumu o te Atua Nui Tumu Tahi, i faahiti ai o Pauro i te parauraa, 27 Ua ìte rä o ia o tei päheru i te âau ra i to te Värua hinaaro, o tei ani i ta te feiä moà ra, i tei au i to te Atua ra hinaaro. E teie faahitiraa a Ietu i te parauraa e, 43 Ei reira te feiä parau tià e ànaana mai ai mai te mahana ra, i roto i te Hau o to rätou Metua. E tärià tö na ra, ia faaroo ia.
Teraì òr. Faatura.