Märeto 12, 28-37

Faraite 03 no Àtete 2012

Märeto 12, 28-37

Ua matara mai teie parau nä roto i te färereiraa o Ietu e te hoê taata no te pupu päpaìparau. Oia mau e ö mai te uiraa e : No te aha teie huru parauraa a Ietu i te päpaìparau : « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra » ? E aha te tahi auraa èvaneria e au no tätou, no te tauturu i to tätou oraraa faaroo.

1. Ei haamanaòraa, ua faaara faahou Ietu i te ômuaraa o te Märeto 12, e haruhia o ia e e täparahi-pohe-roa-hia e te mau faatere o te haapaòraa Âti-Iuta (12/1-12).

I muri noa mai i teie faaara-parapore-raa, ua tono te mau Färtiea i te mau taata no Herota no te rämä ia Ietu : « E te Òrometua e, ua ìte mätou e, e taata parautià òe, e aore o òe mataù i te taata ; e òre hoì òe e haapaò noa atu i te huru o te taata ; te haapii nei rä òe i te parau a te Atua mä te haavare òre. E au änei i te ture ia hopoi i te taoà àufau na Taitara, e e òre änei ? » (12/14) Ua haapii Ietu ia rätou : « E tuu atu i ta Taitara ra ia Taitara, e ta te Atua ra, e tuu atu ia i te Atua » (12/17). Maere aè ra teie mau taata ia Ietu.

I muri noa mai ia rätou, ua haafätata mai te mau Tätütea e ta rätou uiraa : ia au i te ture a Möte tei faatià ia faaipoipo i te vahine tei pohe te täne, i te täne âpï : tuu  atu ra rätou i te parau no te hoê vahine tei faaipoipo e hitu täne, e ta rätou uiraa : ia tae i te tiàfaahouraa, e vahine ia teie nä vai ? Ua faaitoito atu ra Ietu i te mau Tätütea i te taiò i te Pïpïria no te ìte e o vai te Atua no rätou, e faaitoio atoà hoì i te oraraa i te reira mau haapiiraa i roto i te oraraa faaroo. Ia òre anaè te Pïpïria ia taiòhia, e vai noa ia teie mau taata, na Ietu e, i roto i te « hape rahi » (12/13-27).

2. I muri noa mai i te mau Tätütea, o teie ia päpaìparau e ta na uiraa : « Tei hea na te parau rahi o te ture ra ? » (12/28) I faaroo aè nei tätou i te pähonoraa a Ietu, e te pähonoraa hoì a te päpaìparau. E te uiui atoà ra tätou e : Ua ìte, ua märamarama mau änei te päpaìparau i ta Ietu i parau atu ia na ? Ia heheu mäite tätou i ta Ietu parauraa i te päpaìparau, e ta te päpaìparau parauraa ia Ietu, i reira e noaa mai ai te tahi maa türamaraa no ta tätou nei ìrava : « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra ».

Te parauraa a Ietu : « Teie te parau tahi o te ture ra : “E faaroo mai, e Ìteraèra e ! O Iehova to tätou Atua, hoê hoì Iehova. E e hinaaro òe i to Atua ia Iehova mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to manaò atoà, e mä to püai atoà”. O te parau teie i hau i mua. E mai te reira atoà hoì te piti : “E aroha atu òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na”. Aita atu ä parau e hau i te reira ». (12/29-31).

Te parauraa a te päpaìparau : « Oia mau, e te Òrometua ! E parautià ta òe i parau mai nei : hoê roa hoì Atua e aita atu o ia anaè ra. E të hinaaro atu ia na mä te âau atoà, e mä te ìte atoà, (e mä te värua atoà), e mä te püai atoà, e te aroha i te taata-tupu mai to na aroha ia na iho ra, e rahi ia i tei hopoihia ia pau täatoà i te auahi, e te mau tütia atoà ra » (12/32-33).

Ua ìte mau änei te päpaìparau i ta Ietu i parau atu ia na ? Ia au i ta na parauraa, ua huru taa te päpaìparau, aita rä i taa roa. Aita te päpaìparau i ìte e ua rave mai e Ietu i te fäìraa faaroo a te tamarii Ìteraèra ia au i te päpaìraa a te Teuteronomi 6/-4-5. E aita atoà hoì o ia i ìte e te faaâpï ra Ietu i teie fäìraa faaroo a Ìteraèra.

Te fäìraa faaroo a te tamarii Ìteraèra : « E faaroo mai, e Ìteraèra e : O Iehova to tätou Atua, hoê hoì Iehova. E teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua mä to àau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà » (Teut 6/4).

Te faaâpïraa a Ietu i teie fäìraa faaroo : « E e hinaaro òe i to Atua ia Iehova mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to manaò atoà, e mä to püai atoà ». Ua faaö mai Ietu i te parau no te « manaò » i roto i teie fäìraa faaroo. Ia faaroohia atu te parauraa a te päpaìparau, te faaòhipa nei o ia i te parauraa a Ietu mai ta na e hinaaro ra. Inaha, mai te mea e te tïtauhia mai ra e Ietu te « manaò », te parau nei ia te päpaìparau, te « ìte ». Oia hoì, e tià roa i te päpaìparau i te höroà i te Atua « to naàau, to na ìte e to na püai », eita rä e tià ia na i te höroà atoà i to na « manaò ».

Oia mau, aita Ietu i faahapa i te parau a te päpaìparau, aita o ia i parau atu ia na e ua hape òe, ua färii rä Ietu e ua parau mai teie taata i te parau e vai ra i roto ia na, oia hoì, « hoê anaè Atua, e e hinaaro i te Atua mä te àau atoà, e mä te ìte atoà, e mä te püai atoà ». No reira, i mua i te parau a te hoê taata mai teie te huru, te hoê taata, eita e tià ia na ia fäì i te Atua o Ìteraèra, e eita e tià ia na i te höroà atoà i to na « manaò », teie ia te parauraa a Ietu : « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra ».

Nä te aha i faatupu i teie ärea i rotopü i te päpaìparau e te Pätireira o te Atua ?

Te tahi âmaa pähonoraa : na te « manaò » o teie taata. Ia au i te hiroà o te Herëni, te « manaò » o te parau rahi roa aè ia o te firotöfo, no te mea no roto mai te « manaò » i to rätou atua ; ua tuuhia te « manaò » e to rätou atua i roto ia rätou ; e na te « manaò » e vai ra i roto i te taata e arataì i te taata i to na ra atua. Te ìte ra tätou e mea faufaa te « manaò » no teie taata herëni. Te « manaò » ia au i te hiroà herëni, e auraa piri roa to na e te « värua » i roto i te hiroà âti-iuta. E tüàti te manaò herëni e te värua âti-iuta i nià i te parau no te « ora ». E te vai ra teie parau, te parau no te « ora », i roto i te tïtauraa a Ietu i te mau taata atoà e hinaaro i te pee ia na : « Te taata i hinaaro i te pee mai ia ù, e faaruè o ia ia na iho, e rave i tana tatauro, a pee mai ai ia ù. O tei hinaaro hoì i te täpeà i to na ora, e ère ia i te ora ; e o tei tià ia na i te tuu i to na ora ia ù e te Èvaneria nei, e ora ia to na » (8/32).

Te parau o teie taata herëni, te huru matatara noa mai ra, aita o ia e hinaaro nei e höroà i to na « ora » i te Atua o Ietu Metia. Nä hea ia e tià ai ia i te färii i te « Pätireia o te Atua e fätata mai ra ia na » (1/15) ? E au atoà ia na te parau a Ietu : « E faaö ôhie aè te tämera nä roto i te âpoo au i te taata taoà ia faaö i te Pätireia o te Atua ra » (10/25). Te auraa ra, e vaiiho i te Pätireia o te Atua ia tomo mai i roto i to òe àau, nä mua roa ; e vaiiho i te Värua o te Atua ia haafänau faahou ia òe i roto i te Metia tei pohe i nià i te tatauro e tei tiàfaahou mai, mai ta Ietu i parau ia Nïtotemo : « Âmene, âmene, e parau atu vau ia òe : ia òre te taata ia fänau i te pape e te Värua, e òre o ia e ö i te Pätireia o te Atua ra » (Ioane 3/5). E i roto i te Märeto : « Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei : o të òre e färii i te Pätireia o te Atua mai te tamaiti àruàru ra, e òre roa atu o ia e ö i reira » (10/15).

3. Te huru päpü noa mai ra, eere teie taata i te Âti-Iuta, e Herëni rä. Ia au i te tahi arataìraa herëni, e täpae te taata i roto i te « ao atua » nä roto i te « manaò », no te mea na te « manaò » e höroà mai i te paari e te ìte no te haere e no te tomo i roto i te « ao atua ». « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra », te auraa ra, te höroà nei Ietu i teie päpaìparau i te hoê parau âpï roa, oia te parau no te « Pätireira o te Atua » ; parau tei òre roa i tiaìhia e teie taata. E te haapäpü nei Ietu e te vai nei te hoê ärea i rotopü i teie taata e te Pätireira o te Atua : « aore ia i ätea ê atu » : « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra ».

4. I muri aè i teie färereiraa, te haapii nei Ietu e mea rave àtä no teie mau taata herëni i te färii i te Atua o Ìteraèra, e mea rave àtä ia rätou i te färii ia Ietu ei Metia ei faaora, e e mea rave àtä ia rätou i te färii i te türamaraa a te Värua o te Atua (12/35-40). E no te tauturu i te feiä e faaroo mai ra i ta na haapiiraa, te haaferuri ra Ietu ia rätou mä te faahiò ia rätou i te höroà a te vahine taoà òre e te ìvi (12/41-44). E aha ta teie vahine taoà òre ìvi i höroà ? To na ia « ère ». « Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra ». No tätou nei, na te papetitöraa e tauturu ia tätou i te ìte e « e mau tamarii tätou no te Pätireia o te Atua » (Ruta Èv. 18/29). Ua hiti anaè te parau o te papetitöraa, te vai atoà ra ia te parau no te faaroo e te peeraa ia Ietu ei pipi na na no te poro i te Pätireia o te Atua, te Èvaneria, oia te Parau âpï òaòa no te faaoraraa a te Atua nä roto i te Metia e te Värua.

No tätou nei, te tahi haapiiraa e höroàhia mai ra mai roto mai i teie taiòraa pïpïria : e faatano i te pororaa i te Pätireia o te Atua, te Èvaneria ia au i te huru e te hiroà o te mau taata o ta tätou e poro atu nei. Eere i te tuhaa ôhie, no te mea te tïtauhia mai ra tätou ia ìte i te huru, te hiroà o te mau taata i reira tätou i te tïtau-raa-hia e poro i te Pätieria o te Atua, te Èvaneria. E täpura òhipa rahi teie tei hiò-âmui-atoà-hia mai e tätou i roto i ta tätou mau haapiiraa no te iòa « Ètärëtia porotetani mäòhi ». E faufaa to te ìteraa i te huru e te hiroà o te reira e te reira taata, âti, nünaa no te poro i te Èvaneria e no te ora i te Èvaneria i roto i te reira hiroà taata. Ia au i te pae hopeà no te Märeto 12, e faaitoito i te ìmi e te ìtea i te « ère » e vai ra i roto i te taata, te ùtuafare, etv.

O te òhipa ia ia ravehia e Ietu no te päpaìparau, te ère ra teie päpaìparau no te parau no te Pätireia o te Atua. O te òhipa atoà ia e orahia e Pauro ia na i tae i te òre no Ateno (fenua herëni), ua ìmi o ia te täpaò e faaìte mai ra i te « ère », e ua ìtea mai ia na i te hoê fata tei päpaìhia i nià iho : « Na te Atua ìtea òre » (« Ia ù hoì i hahaere noa iho nei e te hiò-noa-raa atu i ta òutou e haamori nei, ìte atu ra vau i te hoê fata e te parau päpaìhia i nià iho : “NA TE ATUA ÌTEA ÒRE”. O ta òutou hoì e haamori noa nei mä te ìte òre ia na, o ia ta ù e parau atu ia òutou nei » Òhipa 17/23).

Te òhipa atoà ia ravehia e te mau mitionare peretäne, mäòhi e faräni, te « ère » i ìtehia e rätou : te parau ia no te Aroha, i poro ai rätou e « e Aroha te Atua o te Èvaneria ».

Te tao ra « aroha », e taò mäòhi, âreà te auraa i tuuhia atu e te mau veà tono, eere ia i te auraa hëpera, eere i te auraa herëni, eere atoà hoì i te auraa mäòhi, e auraa èvaneria rä.

Ìrava faaitoito : E parau ia na Ietu : « Ua horoàhia mai te ìte ia òutou i te parau àroàro i te Pätireia o te Atua ra, âreà to räpaeàu ra, e parau-parapore-hia te mau mea atoà nei ia rätou » (4/11). Âmene.