Ruta èv. 9.51-62 Ârote.

Tāpati 26 no Tiunu 2022.

Ârote.

Taramo 16

1 Mitetäma na Tävita. E faaoraraa ia ù, e te Atua, te tiàturi nei au ia òe.

2 Te parau nei au i te Fatu e: «O ta ù Fatu òe, aita a òe e faufaa i to ù nei maitaì.»

3 Âreà te feiä moà i te fenua nei, o te feiä maitataì rätou o ta ù e pöpou nei.

4 E faarahihia to rätou mäuiui tei rü i te hoì i muri. Ta rätou tütia-inu toto ra, e òre au e hopoi, e òre hoì ta ù vaha e faahiti noa atu i to rätou iòa.

5 O te Fatu, o ta ù ia tufaa e ta ù âuà, o òe tei haapaò mai i to ù nei terero.

6 Ua maìri aè nei to ù terero i te vähi maitaì; e te maitaì nei au i ta ù nei tufaa.

7 E haamaitaì ä vau i te Fatu o tei haapii mai ia ù ra: te aò mai ra taù manaò âau ia ù i te ruì.

8 Ua tuu vau i te Fatu ei mua ä ia ù, tei ta ù rima àtau o ia, e òre au e âueue.

9 I òaòa ai ta ù âau, e te òaòa nei ta ù värua; e taòto atoà ta ù tino nei mä te tiaì.

10 E òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti.

11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu.

1Te mau Arii 19.16-21

16 e faatähinu hoì òe ia Iehu a Nimeti, ei arii no Ìteraèra; e faatähinu hoì òe ia Êrïtaia a Täfata, no Âpere-mehora, ei perofeta ei mono ia òe ra.

17 E o tei ora i te òè a Hataera ra, nä Iehu ia e täparahi; e o tei ora i to òè a Iehu ra, Èritaia e täparahi.

18 E vaiiho rä vau i e hitu tautani taata o Ìteraèra no ù iho, o tei òre i tuu i te turi i raro ia Paara, e tei òre i hoì atu te vaha ia na.

19 Haere atu ra o ia; e ìte atu ra ia Èritaia a Täfata, roohia atu te ârote ra, hoê àhuru mä piti âpitiraa puaatoro i mua ia na, tei ia na hoì te mä piti: haere noa atu ra Èria ia na ra, e ua huri aè ra i to na àhu i nià iho ia na.

20 Ua faaruè iho ra o ia i taua mau puaatoro ra, e ua aùaù atu ra ia Èria, ua parau atu ra E haere na vau e hoì i ta ù metua täne e ta ù metua vahine, a pee atu ai au ia òe. Ua parau mai ra o ia ia na, A haere, c hoì: e aha atu hoì au ia òe?

21 Ua hoì atu ra o ia, ua rave iho ra i e piti puaatoro, ua tüpaì iho ra, e ua tunu iho ra, no nià te puaatoro te räau ei vahie e ua hopoi na te mau taata, e ua àmu iho ra rätou. Ua tià aè ra o ia, ua pee atu ra ia Èria, àti atu ra ia na.  

Taratia 5.1-18

Te tiàmäraa e te aroha èvaneria

1 E tënä na, e täpeà tämau mäite na i te tiàmä ta te Metia i faatiàmä mai ia tätou nei, e eiaha ia mau faahou i te tuto tävini ra.

2 Inaha, o vau teie o Pauro e parau atu ia òutou ra: e i peritomehia òutou, eita roa ia a òutou faufaa e noaa i te Metia.

3 E te faaìte faahou atu nei au i te taata atoà i peritomehia ra, e àmutärahu ia o ia e ia hope roa te ture atoà ra i te rave.

4 O òutou atoà o tei tïtau ia tiàhia i te ture ra, ua taa ê ia òutou i te Metia; ua faaruè ia òutou i te aroha mau.

5 No te Värua rä hoì i tiaì ai mätou nei i te hinaaro ra i te parau tià ia noaa i te faaroo.

6 I te Metia nei hoì ia Ietu, aore o te peritome faufaa, aore hoì to te peritome òre, o te faaroo rä e faatupu i te hinaaro ra.

7 I horo maitaì na hoì òutou, nä vai òutou i ärai i òre òutou i haapaò ai i te parau mau?

8 Eere tënä na manaò i to na, to tei haamau ia òutou na.

9 «E höpue te puèà atoà ra i te faahöpue iti haìhaì ra.»

10 E manaò maitaì rä to ù i te Fatu nei ia òutou, e e òre to òutou e riro ei manaò ê. Âreà i tei haapeàpeà mai ia òutou, ei ia na iho ia ta na utuà, eita e haapaòhia to na huru.

11 E o vau nei hoì, e a ù mau taeaè, te aò haere nei ä vau i te peritome, e aha vau i hämani-ìno-hia mai ai ä? Ua òre hoì te mäheaitu o te tätauro i reira.

12 Te hinaaro nei au ia faataa-ê-hia taua feiä i tiàrepu ia òutou na !

13 I parauhia atu hoì òutou, e te mau taeaè, ia noaa te tiàmä. Eiaha rä taua tiàmä ra ei faatupu i ta te tino, ei auraro aroha rä to òutou ia òutou iho.

14 Ua hope roa hoì ta te ture i te parau hoê nei, oia te parau ra e: «E aroha òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na.»

15 Ia faaoôo rä e ia hämani ìno òutou òutou iho, e ara, o te mou hoì òutou ia òutou iho.

Ia ärataìhia e te Värua

16 Teie rä ta ù parau: e haapaò i ta te Värua ra, e eiaha e faatupu i to te tino ra hinaaro.

17 Hinaaro ê hoì to te tino i to te Värua, e to te Värua ra i to te tino; e òre hoì räua e au; i òre i tià ai ia òutou ia rave i ta òutou i hinaaro ra.

18 Te ärataìhia ra òutou e te Värua, aore ia òutou i raro aè i te ture.

Ruta èv. 9.51-62

Aita te hoê ôire no Tämäria i färii ia Ietu

51 E fätata aè ra te mau mahana i te hope e reva ai o ia i nià, ua ôpua mäite iho ra o ia e haere i Ierutarëma. 52 E ua tono atu ra i te veà nä mua ia na, e tomo atu ra rätou i roto i te hoê ôire rii o to Tämäria e faanehenehe i te hoê täpaeraa no na.

53 Aita aè ra rä rätou i färii mai ia na, no te mea te haere tià ra o ia i Ierutarëma.

54 Ìte aè ra nä pipi na na ra, o Iatöpo räua o Ioane i te reira, ua nä ô mai ra räua: «E te Fatu, e tià änei ia òe ia parau mäua i te auahi ia maìri mai no nià i te raì, ia pau atu rätou, mai ta Èria ra?

55 Ua färiu atu ra rä o ia, àvau atu ra ia räua, nä ô atu ra:

«Aore òrua i ìte i te huru o to òrua âau.

56 Aore hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai e täparahi i te taata, i haere mai rä e faaora.

Haere atu ra rätou i te tahi ôire iti.

Te peeraa ia Ietu

(Mät 8,19-22)

57 E te haere noa ra rätou nä te èà tià, ua parau mai ra te hoê taata ia na: «E te Fatu, e pee atu vau ia òe i to òe mau haereà atoà.

58 Ua parau atu ra Ietu ia na: «E ana to te ârope, e tauraa to te manu o te reva, âreà te Tamaiti a te taata nei, aita o na tuäroì.

59 Ua parau atu ra o ia i te hoê: «A pee mai ia ù. Ua nä ô mai ra o ia: «E te Fatu, a tuu aè na ia ù e haere au e tanu i ta ù metua täne.

60 Ua parau atu ra Ietu ia na: «E vaiiho atu na i tei pohe e tanu i to rätou i pohe ra; e haere rä òe e poro haere i te Pätireia o te Atua.

61 Ua parau atoà mai ra hoì e tahi: «E te Fatu, e pee atu vau ia òe; e tuu na rä òe ia ù, e poroì na vau i to ù ra fëtii.

62 Ua parau atu ra Ietu ia na: «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua.

Manaò.

Te parau e färereihia nei e tätou i teie mahana, tei tuu ia i te taata i mua i ta na iho hopoià e ta na faaotiraa i te fautua i te mau faanahoraa e au ia na ia faatupu ia puai te hotu o te maitaì e àua haaàti ra ia na i te vahi i reira o ia i te oraraa. Oia iho te ârote, èi haamarü te mau vahi paari o to na âau ia tià i te huero no te aroha e te here ia tupu maitaì, tei faahau ia na, i te mea te vai rii noa ra te tahi mau vahi i roto i to tätou âau, ua toro aahia i te hepohepo, tei haapitaataa te parau no te tiàmäraa, i fänau tiàmähia ai tätou i te mea e âià to tätou o Mäòhi Nui tei türamahia i te parau märamarama o to tätou hïroà Mäòhi, èi taata, èi vahine, èi tamäroa, èi tamähine, èi àiü, no Mäòhi Nui. I parauhia ai to te ârote, e mauhaa teie na te taata faaàpu, i muri ïti noa aè i te vaereraa i te vahi e tänuhia, i reira e faaòhipa ai teie mauhaa, no te haamarü i te repo, i reira te taata faaàpu e ìte ai e vahi ôfäfaì, mai te mea e vahi ôfäfaì te rä ia te mäa tano, vahi vari te rä ia, vahi repo märö te rä ia, vahi one te rä ia. Ia oti i te tänu e ùtaru ia ore ia paruparu te tupu o te mäa, mä te pipi i te päpe. I faahiti atu ai au i teie mau manaò no te huru tupuraa o ta tätou mau  taiòraa no teie mahana, mai te räau, e aore ra ma te àuri ârote i te faarapüraa i roto i to tätou âau. I te mea e repo fenua te taata nä mua roa, no reira e òre ai e tano ia faataa-ê-hia to na parau i to te fenua tei riro ei vähi i reira to te Atua òhiparaa atu, e to na hoì faaìteraa ia na, ei vähi hoì tei faatupu i te mauruüru o te Atua. Te auraa ra, te vähi atoà te reira e òhipa atu ai te taata ei faatupuraa i te mauruüru o te Atua. Mai te Atua i ìte i te tupuraa o te maitaì i roto i te mau òhipa atoà ta na i rahu, te hinaaro atoà nei o ia i te taata ia faatupu atu i te maitaì, te maitaì rä e mauruüru ai te Atua, aita e òhipa ta te Atua e ani nei i te taata, tei òre o ia i nä mua i te rave. Ua horoà ê mai na te Atua i te hiòraa, ua faaìte ê mai na i te èà ta te taata e pee atu. E te tau hoì tei riro ei fatimaùuraa na te taata, e ta te taata hoì i hiò mai te mea ra, o to na ia ènemi, to na paha te reira tauturu maitaì aè, e ta te taata hoì utuà, ta na haamauruüruraa. O teie te haapotoraa o na taiòraa e maha no teie mahana :

-Taramo 16, 5 O te Fatu, o ta ù ia tufaa e ta ù âuà, o òe tei haapaò mai i to ù nei terero.

-1Te mau Arii 19, 21 Ua hoì atu ra o ia, ua rave iho ra i e piti puaatoro, ua tüpaì iho ra, e ua tunu iho ra, no nià te puaatoro te räau ei vahie e ua hopoi na te mau taata, e ua àmu iho ra rätou. Ua tià aè ra o ia, ua pee atu ra ia Èria, àti atu ra ia na.

-Taratia 5, 13 I parauhia atu hoì òutou, e te mau taeaè, ia noaa te tiàmä. Eiaha rä taua tiàmä ra ei faatupu i ta te tino, ei auraro aroha rä to òutou ia òutou iho.

-Ruta èv 9, 62 Ua parau atu ra Ietu ia na: «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua.

I te tau hou o Âperahäma mä, ua naeà-roa-hia i te taata te 900 mätahiti (Tenete 5, 5), ua topa noa mai rä te reira e, inaa nei. Te faaìte noa mai ra te reira e, te taata tei faatupu i te hinaaro o te Atua, eita te tau e riro ei ahoahoraa no na. Eere änei e, i roto i te ture ta na i horoà, te haapäpü ra te Atua e, e here i te metua täne e te metua vahine ia haamaorohia te mahana i te ao nei (Etoto 20, 12). Areà te Tohereta, te faaitoito ra ia i te taata âpï ia haafaufaa i te reira âpïraa to na no te ìmi i te Atua, e ia òre ia tiaì i te tau fifi, a autä noa ai (Tohereta 12, 1).  E ia faahiti mai hoì te Tamaiti i te parau o te ora mure òre, eere änei te reira i te haapäpüraa e, te utuà faahiahia roa aè ta te Atua i faaherehere na te taata, te matara-roa-raa ia i räpae i te ôtià o te tau.

I roto i te parau no te faahuru-ê-raahia Ietu ta Mätaio e faatià ra, ua tià mai o Möte räua o Eria, e ua paraparau mai ia Ietu (Mätaio 17, 3). E faahohoàraa teie nä tià no te tau o te ture e te tau o te mau perofeta tei täpaò i te oraraa o te nünaa Ìteraèra ; âreà Ietu, ua haamanaò noa mai ia e, aita te ôpuaraa faaora a te Atua i täôtiàhia i nià i te nünaa hoê, ua faahoìhia rä i nià i te taata, oia te âtamu, te repo fenua.

Tahi teie haapäpüraa ta Ietu e ìmi ra i te räveà ia märamarama mai te taata. Te piti, te tiàraa mau ia o Ietu. Eere no te mea te onoöno ra Ietu i te parauraa e, e Tamaiti o ia na te taata, e onoöno atoà ai tätou, ia au i te faanahoraa a te taata, i te haamau atoà i to na paparaa tupuna. Haamanaò na tätou e, e rave rahi tei ìte i roto ia Ietu i te tamaiti a Tävita, âreà o ia iho, te parau noa ra ia i te mau taime atoà e, e Tamaiti o ia na te taata. Hau roa atu, o ia atoà iho tei faahapa i teie manaò to te taata e hinaaro ra i te haamau i te auraa fëtii i roto ia na e o Tävita. Te nä ô ra o ia e, nä hea e tano ai e parau ia na e, e tamaiti na Tävita, inaha o Tävita iho tei faahiti e : Ua parau te Fatu i ta ù Fatu e pärahi i to na rima àtau. Mai te peu te parau ra Tävita ia na e, Fatu, nä hea o ia e riro ai ei tamaiti na Tävita (Märeto 12, 36-37). No reira, mai te peu te vai ra ta te taata hiòraa i te Fatu, eiaha te taata e haamoè i ta te Fatu iho hiòraa i to na parau, te reira te mea faufaa aè.

Täpiri mai i te reira, te vai atoà ra teie parau here-roa-hia e te taata, i te hinaaroraa e parau ia Märia e, o te metua vahine ia o Ietu, aore ra te metua vahine o te Atua, mai ta te tahi pae e parau nei. Ta te taata noa rä te reira faaturoriraa i te manaò, âreà Ietu aita hoê aè taime o ia i parau ai ia Märia e, e metua vahine no na, ua hiò noa rä o ia ia Märia mai te tahi noa vahine. Eere änei e, teie te reo pinepine o Ietu ia parau atu ia na : E teie vahine (Ioane 2, 4 ; Ioane 19, 26), mai te mea ra e taata ê roa, tei òre to na parau i taa ê atu i to te tahi mau taata. Mai te peu e òhipa ta te Atua i horoà na na e rave, ua riro o ia ei tävini i reira, eere rä no te reira òhipa e parau-atoà-hia ai ta na i nià i te Atua, e e tano ai hoì e faahuru ê e hoê iti aè, i te ôpuaraa a te Atua no reira Ietu i tonohia mai ai. Haamanaò atoà na tätou i te àhuru-mä-piti-raa to Ietu mätahiti, i muri aè i te mau ôroà päta, ua moè o ia e ua ìmi o Märia räua o Iotëfa ia na, e i te ìteraahia atu, tei Ierutarëma, tei roto i te hiero, i rotopü i te mau òrometua, te nä ô atu ra o Märia : E ta ù tamaiti, e aha òe i nä reira ai ia mäua. Teie te reo o Ietu i te pähonoraa atu ia räua : E  aha òrua i ìmi ai ia ù, aita òrua i ìte e ia haapaò vau i ta ta ù  Metua e tià ai (Ruta 2, 39-40). Nä roto i teie pähonoraa, te hinaaro nei Ietu ia haamanaò o Märia räua o Iotëfa e, mai teie atu, ua oti ta räua òhipa. Eere no te mea o Märia tei mäìtihia ei ôpü färii ia Ietu, e parau atoà ai ta na i nià ia Ietu. 

Te paruparu o Märia, te mea ia o ia i òre i ìte  i to na ôtià,   o ia i hinaaro i te faaö mai i te Atua i roto i te faanahoraa a te taata, âreà te tanoraa mau, aita ia to na e parau i räpae aè i ta te Atua faanahoraa. Mai ta Ietu e parau ra no Tävita, e  tävini noa atoà o Märia, e räveà faatupu i te hinaaro o te Atua, eita Ietu e riro ei tamaiti na na, inaha  to na ia Fatu.

E paruparu atoà rä to te taata i te onoönoraa i te faanahoraa atu i te parau o te Atua. Te haapäpü ra Ietu e, tei rave i ta na òhipa, na to na Metua e faautuà mai ia na (Ioane 12, 26).  Ua maraa roa rä i te taata te monoraa i te Atua i te hinaaroraa e, na na aè e faautuà ia Märia. Aita ia feiä i ìte e, te täpiti noa ra rätou i te hara a Atamu i te hinaaroraa e haru i te tiàraa o te Atua. Aita i mauruüru i te hinaaroraa e haru i te täviri o te Pätireia o te Atua, ua haru atoà i to na tiàraa Atua.

Te haapäpü ra Ietu e : I haere mai nei au i te ao nei ia tupu te parau tià, ia ìte te feiä ìte òre, e ia riro te feiä ìte ra ei matapö (Ioane 9, 39). Te märamarama atoà ra ia tätou e, te vähi ta tätou e haapeàpeà, eere te raì âpï e te fenua âpï, te raì rä e te fenua ta tätou e pärahi nei, no te mea te reira atoà te manaònaòraa rahi o te Atua e te tumu o ia i tono mai ai i ta na Tamaiti i te ao nei. Te ìte ra tätou e, te parau o Märia, te tahi atoà ia vähi e tano ia faatupuhia te parau tià, ei räveà e hoì mau ai te tiàturiraa o te taata i nià i te Atua e ia na anaè. Mai te peu e ôpuaraa ta te Atua, no teie ia ao ta na i rahu, e e hinaaro hoì to na ra, ia riro ia e, te ao täatoà nei të haapaò i taua hinaaro no na ra. Te auraa ia o te parau tei riro o Ioane ei ômuaraa : E reo no te hoê i te poro haereà i te mëtëpara : A haamaitaì i te èà o te Fatu, a faatïtïàifaro i to na haereà. Ia hope te peho i te faaîhia, ia hope te mouà e te mau âivi i te haapäpühia, ia faatïtïàifarohia te èà piò, e ia haamaitaìhia te èà puupuu, ia ìte te taata atoà i te ora a te Atua (Ruta 3, 4-6).

No te mea i parau te Atua i ìtehia ai e, te vai ra te Atua, no te mea rä aita te taata i tütonu i nià i te parau i òre ai i ìte i te hinaaro o te Atua, te mea ia te Tamaiti i tonohia  mai ai no te faaìte i te èà o te parau tià o teie nei ao, te èà tei ani-atoà-hia te taata e rohi ia ìte to te ao atoà e, e ora te Atua Nui Tumu Tahi.

Eiaha tätou e hiò i teie parau mai te mea e, o te täpura òhipa ia a Ioane, te haapäpüraa rä teie e, aita atu e hinaaro to te Atua maoti rä, ia tae te taata i roto i te ìteraa i te èà e tae atu ai i te Atua ra, te tumu o te ora.

Ua hiò mai tätou e, ua faaìte atoà na te fenua, oia te Parau i riro mai ei fenua, i te ora a te Atua, te häroàroà rii atoà ra rä tätou e, aita atu ta te Parau i riro mai ei taata e tïtauraa ê atu maoti rä, ia ìte te taata i te ora a te Atua. Te vähi ia ta tätou e tütonu i teie nei, i to Ietu faatupuraa i te ora ia au i teie mau manaò, Aita te hoê ôire no Tämäria i färii ia Ietu, aita to Tämäria i färii mai ia na, no te mea te haere tià ra o ia i Ierutarëma.

Ua riri o Iatöpo räua o Ioane i teie òhipa i tupu, ua nä ô aè ra: «E te Fatu, e tià änei ia òe ia parau mäua i te auahi ia maìri mai no nià i te raì, ia pau atu rätou, mai ta Èria ra? Ua àvau atu ra Ietu ia räua, nä ô atu ra: «Aore òrua i ìte i te huru o to òrua âau. Aore hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai e täparahi i te taata, i haere mai rä e faaora. Haere atu ra rätou i te tahi ôire iti, i reira o Ietu i te haapiiraa te i te peeraa ia Na :

-E te haere noa ra rätou nä te èà tià, ua parau mai ra te hoê taata ia na: «E te Fatu, e pee atu vau ia òe i to òe mau haereà atoà.

-Ua parau atu ra Ietu ia na: «E ana to te ârope, e tauraa to te manu o te reva, âreà te Tamaiti a te taata nei, aita o na tuäroì.

-Ua parau atu ra o ia i te hoê: «A pee mai ia ù. Ua nä ô mai ra o ia: «E te Fatu, a tuu aè na ia ù e haere au e tanu i ta ù metua täne.

-Ua parau atu ra Ietu ia na: «E vaiiho atu na i tei pohe e tanu i to rätou i pohe ra; e haere rä òe e poro haere i te Pätireia o te Atua.

-Ua parau atoà mai ra hoì e tahi: «E te Fatu, e pee atu vau ia òe; e tuu na rä òe ia ù, e poroì na vau i to ù ra fëtii.

-62 Ua parau atu ra Ietu ia na: «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua.

 E o òe, e vaiiho anei òe ia ârotehia to òe i te hinaaro o te Atua Nui Tumu Tahi ?

Teraì òr. Faatura.