1, 18 – 25. Ôtohe

Tāpati 22  no  Titema 2019.

TIAÌRAA MAHA

Ôtohe

Taramo 24

1 Taramo na Tävita. No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira. 2 Na na ia i faatïnana i te reira i te miti, e ua haamau o ia i te reira i te moana. 3 Nä vai e paiùma i te mouà o te Fatu? O vai të tià i to na ra vähi moà? 4 Te taata rima mä ra e te âau maitaì; o tei òre e faahiti i to na värua i te parau haavare, aore hoì i tapu mä te haavare. 5 To na te maitaì e noaa mai no ô i te Fatu ra, e te parau tià no ô i te Atua o to na ra ora. 6 Oia te feiä i ìmi ia na; o tei ìmi i to mata, e te Atua o Iatöpa. Tera. 7 E faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na 8 O vai teie nei arii hanahana? O te Fatu ia o tei mana e te püai; o te Fatu ia e mana i te àroraa ra. 9 A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na 10 O vai teie nei arii hanahana? O te Fatu manahope ia, o ia taua arii hanahana ra. Tera.

Ìtaia 7.10-16

Te täpaò o Èmanuera

10 Ua parau faahou mai ra te Fatu ia Âhata, nä ô mai ra, 11 E ani òe i te tahi täpaò i to Atua ra, i te Fatu; e ani i raro roa ra, e aore ra, ei nià roa. 12 Ua parau atu ra Âhata, E òre au e ani, e òre hoì au e faaoôo atu i te Fatu. 13 E ua parau mai ra o ia E faaroo mai, e te ùtuafare o Tävita; e mea iti änei òutou i faahaumani i te taata, e faahaumani atoà òutou i ta ù Atua? 14 E tënä na, nä te Fatu iho e höroà i te tahi täpaò no òutou inaha e tö te paretenia, e e fänau i te tamaiti, e maìrihia hoì to na iòa o Èmanuera. 15 E àmu o ia i te päta e te meri, ia ìte anaè o ia i te haapae i te mea ìno, e te rave i te mea maitaì. 16 E òre hoì teie nei tamaiti e ìte i te haapae i te ìno, e te rave i te mea maitaì, e faaruèhia ai taua fenua nei, e taua nä arii i àti ai òe na.  

Rōma 1.1-7

Aroharaa

1 Pauro, e tävini no Ietu Metia, i faarirohia ei âpotetoro, ia faataahia no te Èvaneria a te Atua 2 o tei faaìtehia mai i mütaa iho e ta na mau perofeta i roto i te Parau moà i päpaìhia ra , 3 no ta na Tamaiti no to tätou Fatu ra no Ietu Metia, o tei fänau mai i te huaai o Tävita, i te haapaòraa i te tino ra 4 i täpaò-faaìte-hia rä i te mana, e o te Tamaiti ia a te Atua, i ta te Värua Maitaì ra, i te tiàfaahouraa mai te pohe mai ra 5 no na mai to mätou maitaì i noaa ai, e te töroà âpotetoro i te mau êtene atoà no to na ra iòa, ia noaa ia rätou te haapaò faaroo ra; 6 no rätou atoà hoì òutou, o tei haapaòhia e Ietu Metia ra. 7 I te feiä atoà i herehia mai e te Atua i Röma na, i haapaòhia ei feiä moà ei ia òutou te aroha mau e te hau no ô mai i te Atua i to tätou Metua ra, e no ô hoì i to tätou Fatu ia Ietu Metia ra.

Mātaio 1.18-25

Te faaararaa ia Iotëfa

18 Teie te huru o te fänauraa o Ietu Metia. Te momoàhia ra ta na metua vahine o Märia ia Iotëfa aore ä räua i täati i hapü ai o ia i te Värua Maitaì. 19 E taata parau tià rä ta na täne o Iotëfa, aore rä i hinaaro i te faaìte hua ia Märia, manaò aè ra e haapae huna noa ia na. 20 E te feruri noa ra o ia i taua ôpuaraa ra, e inaha, ua fä mai ra te merahi a te Fatu, faaheitaòto mai ra ia na, nä ô mai ra E Iotëfa a Tävita ra, eiaha e mataù i te arataì mai i to vahine ia Märia i to fare na, no te Värua Maitaì hoì i hapü ai o ia. 21 E te tamaiti tä na e fänau, o ta òe ia e topa atu i te iòa ia Ietu; e faaora hoì o ia i to na nünaa i ta rätou hara. 22 Tupu mau atu ra te mau mea atoà i parauhia mai e te Fatu i te perofeta, a nä ô mai ai e 23 Inaha, e hapü te pötii, a e fänau mai o ia i te hoê tamaiti, e maìrihia to na iòa ia Èmanuera, Te Atua io tätou nei, ia ìritihia ra. 24 E ara aè ra Iotëfa, haapaò atu ra i ta te merahi a te Fatu i parau mai ia na, tii atu ra e arataì mai i ta na vahine io na ra. 25 Aita rä o ia i rave atu ia na e fänau noa mai ra i te hoê tamaiti, maìri atu ra i te iòa o Ietu.

Manaò.

Taramo 24, 10 O vai teie arii hanahana O te Fatu manahope ia.

Ìtaia 7, 14 inaha e tö te paretenia, e fänau i te tamaiti, e maìrihia to na iòa o Èmanuera.

Röma 1, 1 Pauro, tävini no Ietu Metia, i faarirohia ei âpotetoro, no te Èvaneria a te Atua

Mätaio 1, 25 Aita rä o ia i rave ia na e fänau mai ra te hoê tamaiti, maìrihia te iòa o Ietu.

I roto i te Mau taime ta tätou i haere mai e i roto i te mau täpati no teie tau faaineineraa no te haamanaòraa i te fänauraa te Metia, ua tuuhia i mua ia tätou te tahi mau parau no roto mai i te mau papaìraa a te mau taata tiàturi Atua, no te faaineineraa ia tätou ia noaa mai te tahi mau manaò âpï no te âmui- roa- atu i te òaòa mau no te fänauraa o te Metia a hiò atoà ai ia tätou i te rahi e te hohonu no te here e te aroha o te Atua ia tätou. Teie te täpati hopeà no te tau no te tiaìraa hou tätou a ö atu ai i roto i te ôroà Fänau i teie hepetoma âpï o ta tätou e haere atu nei. E no reira, i teie täpati, te arataì nei ta tätou taiòraa ia tätou i nià i te parau no te huru no te fänauraa no te àiü o te Fenua, e taua òhipa ra, ua tupu ia i roto i te ùtuafare no Iotëfa e no Maria.

Te faaìte nei na taiòraa e maha nei, i te faufaa no te tupuraa te parau no te fänauraa mai, te hoê tama taa ê i roto i te mau tama atoà o te ao nei, tei tohu atea- hia e te mau perofeta. E parau teie tei tae i roto i te perofeta ra ia Ìtaia, ei faaineineraa i te nünaa no te taeraa mai teie àiü. E ia topahia to na iòa ia Emanuera, oia hoì, o te täpaò ia teie i to te Atua pärahi tämauraa i pïhaìiho i to na nünaa, o tei parau- atoà- hia te Atua i ö tätou nei. Eita ra teie mau parau e faaea noa i roto i teie faanahoraa, e tupu ra oia i te àanoraa, i roto i te tiàturiraa o te mau taata atoà. Tei faaìte i te mana o te Atua, i te parauraa a to na mau tävini, tei ora i roto i tera tau e tera tau. Ia faaroo tätou i te manaò o Tavita i roto i te Taramo 24, te faahoì nei o ia i te mau maitaì atoà i nià i te Atua, i te mea o te Atua te tumu no te fenua e te î atoà e vai ra i roto ia na. Ma te horoà i te tahi mau uiraa, ei haapäpüraa i te huru no teie àiü e parauhia nei. Ta  Tavita pähonoraa i teie mau uiraa teie ia, ‘’ Te taata rima mä ra e te âau maitaì ; o tei òre e faahiti i to na värua i te parau haavare, aore hoì i täpü ma te haavare, to na te maitaì e noaa mai no ò  ia Te Atua Nui Tumu Tahi ra, e te parau tià no ò i te Atua o to na ra ora’’ (Taramo 24 : 4- 5). 10 O vai teie arii hanahana O te Fatu manahope ia.

Eita ra teie parau e faaea noa i roto i te faaäuraa mätamua, e tae roa ra i roto i te faaäuraa âpï. Ma te faaìte i te huru no te hanahana te òhipa i ravehia e te Atua i roto i to na mau tävini. Te hiòraa  a te âpotetoro a Pauro tei nià ia i te tiàraa Atua o Ietu, oia hoì, fänau iòhia mai o Ietu,’’ e täpaò faaìte i te mana  o te Tamaiti a te Atua, i ta te Värua Maitaì ra faaäraraa, i te tià- faahou- raa mai te pohe mai ra’’ (Roma 1 : 4). O ta Pauro ia e faaìte nei i te mau taata atoà tei òre a i na eàhia atu ra i teie mau parau. Ia noaa i te mau taata atoà ia faatura  na roto i te tiàturiraa i teie mau parau, no te Tamaiti a te Atua tei pärahi mai i rotopü i te mau taata, ei ia aurarohia ma te âau haehaa, ma te haapäpü e, 1 Pauro, tävini no Ietu Metia, i faarirohia ei âpotetoro, no te Èvaneria a te Atua.

Àreà ra ta Mataio faaìteraa, te horoà nei ia tätou, i te ìteraa te tupuraa te mau parau tohu no teie àiü, tei fänau pü fenuahia mai. Tei faaòhipa i na taata toopiti ia Iotëfa e o Maria, o raua te mauahaa a te Atua no teie òpuaraa. E faanaho te Atua teie òhipa ia au i to na hinaaro, eiaha  ra ia au i te hinaaro o te taata e ta na faanahoraa.

No reira te tahi manaò tumu e vai nei i roto i teie mau taiòraa mauti ra ia, TE PARAU FAFAU A TE ATUA. Na teie tumu parau e täamu i ta tätou na taiòraa e maha, o te ìtehia i roto i te manaò o te faatupu te fänauraa o teie àiü. O ta te merahi ia i parau ia Iotëfa i te taime o ia a faaheitaotohia ai, ‘’ E TE TAMAITI TA NA E FÄNAU, O TA ÒE IA E TOPA ATU IA IETU, E FAAORA HOÌ O IA I TÖ NA TAATA I TA RÄTOU HARA’ (Mataio 1 : 21). 25 Aita rä o ia i rave ia na e fänau mai ra te hoê tamaiti, maìrihia te iòa o Ietu.

Taiòraa  Mataio 1, 18 – 25.

Ìrava tumu, ìrava 21 E te tämaïti ta na e fänau, ta òe ia e topa atu ia Ietu, e faaora hoì o ia i to na taata i ta rätou hara. 25 Aita rä o ia i rave ia na e fänau mai ra te hoê tamaiti, maìrihia te iòa o Ietu.

Ua Ôtohe o Iotëfa i mua i te ôpuaraa faaora a te Atua, E tano tätou e tatara i te ôtoheraa mai teie i muri nei : Te òhipa ta te taata e rave, aore ra te parau ta na e parau, ei faatanoraa i to na hinaaro òre i te rave i te òhipa e tiaìhia ra ia rave o ia. Te vai atoà ra ihoä ia te tahi atu auraa, oia to te taata haere-ôtua-raa. Te taata e ôtohe, aita to na mata e hiò ra i te vähi ta na e tuu ra i to na âvae. Hiò noa ai to na mata i mua, te faaätea rii mäite noa ra to na âvae ia na i te vähi ta na e hiò ra. Aita o mua, oia te vähi ta te mata e hiò ra, i riro ei vähi ta te âau e tïtau ra, ua riro noa rä ei taime ìmiraa na te manaò i te faatano e te faaòhie i teie hinaaro faaätea ê mai. Aita tätou i parau e, teie haereraa i muri, no te mea te riro ra ia te muri i reira ei vähi e tïtauhia ra ; âreà i teie, te vähi e tïtauhia ra, te àperaa ia i te mea e hiòhia ra, te ìmiraa hoì i te räveà ia òre ia tae i reira, aore ra ia òre ia haamanaòhia mai te mea ta te taata e àpe ra, ta na e òre e hinaaro ra i te ìte. Ia haapotohia, te haamanaò noa mai ra te ôtoheraa i te manaò färii òre o te taata, e no te mea aita i färii, i òhie ai i te ìmi i te ôtoheraa. Eiaha rä tätou e manaò e, i te mau taime atoà, ua riro te ôtoheraa ei pähonoraa i te mea tei òre te manaò i färii.

Te faufaa ra e vai ra i roto i te taiòraa i faaroohia  e tätou, te huru ia no to te Atua òhiparaa i roto i te ùtuafare. E ùtuafare teie tei momoàhia, oia hoì te faaineinehia ra e täati, i tae mai ai te parau a te Atua  i roto i teie na tämarii, o Maria te iòa o te vahine, e te tane o Iotëfa ia.

Te ìte-atoà- hia nei ra te huru o te tane, i nià i te tupuraa teie òpuaraa, ua vai te tahi manaò, tei faatupu i te tahi faanahoraa no te here o te tane ia ta na vahine. Ua ö i roto i te âau o Iotëfa, te tahi manaò tei òre e tuàti i nià i te òpuaraa a te Atua. Teie huru no Iotëfa, e huru ia no te hoê tane, tei hinaaro e haapäpü i te puai o to na here, i ta na i momoàhia. I tupu ai ta te Atua faahei taòtoraa ia  Iotëfa, i tià ai i te Merahi, ia faatae te poroìraa a te Atua i roto ia Iotëfa, no teie òpuaraa,  i  parau ai te reo o te ìrava i te naòraa e, E tämaïti ta na e fänau, ta òe ia e topa atu ia Ietu, e faaora hoì o ia i to na taata i ta rätou hara. 25 Aita rä o ia i rave ia na e fänau mai ra te hoê tamaiti, maìrihia te iòa o Ietu.

Te ìte nei tätou te hinaaro o te Atua, no te faatupuraa i ta na òpuaraa faaora, i ta tätou ia tautururaa. Te tiàturi atoà mai ra te Atua ia tätou, no te faatupu i ta na mau faanahoraa. Te taata tei ìte e òpuaraa o ia na te Atua, e òhie te reira taata i te färii i te hinaaro o te Atua, mai te peu o na ta te Atua e hinaaro ra.

O te parau ia ta tätou e farerei nei i roto i te Mataio i te pene 1, mai te ìrava 18 e tae i te 25, ua mäìti te Atua i te tahi na taata no te färii i ta na òpuaraa. E teie na taata tei roto ia i te haamauraa, i te hoê ùtuafare âpï. E ia parau-anaè-hia e ùtuafare âpï, te auraa ra tei te haamataraa ia raua no teie huru oraraa. I tö ai o Maria i te Värua Maitaì, teie òhipa i ravehia e te Atua, èita ia no te haafifi i teie ùtuafare âpï. No te faaìte ra i te taata, èita e tià ia na ia pärahi i räpae i te faanahoraa a te Atua. No te mea tei nià i te taata te mau faanahoraa atoà a te Atua, i täpaòhia ai tätou i te iòa o te toru tahi. I tià ai i te veà i te faaära ia Iotëfa i teie parau, E te tämaïti ta na e fänau, ta òe ia e topa atu ia Ietu, e faaora hoì o ia i to na taata i ta rätou hara, 25 Aita rä o ia i rave ia na e fänau mai ra te hoê tamaiti, maìrihia te iòa o Ietu. Teie parau a te Atua, e parau ia tei tauturu ia Iotëfa i te märamaramaraa i te òhipa i tupu i nià ia Maria, ia òre o ia ia manaò ìno i ta na i here. No te mea e òpuaraa faaora teie na te Atua, aita te Atua i hinaaro ia fifi teie na taata. Ua ìmi ra te Atua i te mau räveà atoà ia tupu teie òpuaraa, ma te òre e faatupu i te fifi i roto i na taata e amo i ta na tämaïti. Te haapäpü ra teie parau i te faanahoraa ta te Atua i rave no te faafänauraa  i ta na tamaiti i o te taata nei. i roto i teie faaäraraa a te Atua, te tiàturi atoà ra te Atua e färii o Iotëfa i teie òpuaraa ta na ta te parau e faaära ra. Te mea fifi no Iotëfa èere te färiiraa i teie parau a te Atua, te hiòraa ra i te òhipa i tupu i nià ia Maria, mai te tahi òpuaraa na te taata. O vai atoà ia tane e òre e huru ê i teie faanahoraa. Ia tiàturi anaè o ia e hinaaro teie no te Atua, te mea noa e tïtauhia ra ia na te färiiraa i te òpuaraa a te Atua e te òaòaraa, i te mea ua mäìti te Atua ia räua no ta na òpuaraa. Aita atu e mea e tïtauhia ra ia räua, te haamauruüruraa i te Atua, o na i mäìti ia raua no ta na òpuaraa faaora. Te taata tei färii i te òpuaraa a te Atua, e taata haamaitaìhia te reira. Te taata tei täuturu i te Atua i roto i ta na òpuaraa, e taata ia tei faateiteihia.

Teie òpuaraa a te Atua aita o Iotëfa e o Maria i faaèrehia i te hoê maitaì. Ta räua ra e faanaò, te reira te mea e manaònaò-noa-hia ra e te taata tei tiàturi e tei tävini i te Atua, oia hoì te haamaitaìraa a te Atua, to na mäìtiraa i te taata no ta na mau òpuaraa. I te reira vahi, e tiàmaraa te reira no te Atua i te mäìtiraa i te taata o ta na i hinaaro.

No reira te Atua i tïtau ai i te taata, ia âmui i roto i ta na òhipa, no te faatupuraa i ta na mau òpuaraa. No te mea te Tamaiti e fänauhia, o Ietu to na iòa, no te faaora ia i te mau taata atoà tei ìte i te teimaha no te hara. Àreà ra tei òre a i ìte atu ra i te teimaha o te hara, te tïtauhia nei ia, ia rätou ia ìte i te reira. Te òhipa ia e vai ra i roto i teie Tamaiti, e faaora i to na mau taata i te hara. Tei roto noa o Ietu i te püfenua, i faaìtehia ai ta na täpura òhipa, e te tumu i Fänau mai ai i o tätou nei.

Oia mau, mai roto mai e piti na tämarii tei òre i ineine, tei òre i paari, tei òre i àravihi, i te mau faanahoraa o te oraraa ùtuafare, i tae ai i te parau tïtauraa a te Atua, ia färii i te haafänauraa i te Arii o teie nei ao.

Oia atoà ia tätou te hinaaro mai ra te Atua ia tätou èi haafänauraa i ta na mau òhipa i te fenua nei, i roto anei to tätou mau ùtuafare, ta tätou paroita, te âmuiraa, e tae noa atu i roto i te mau tomite òhipa. E aha ta teie haafänauraa e haapii mai nei ia tätou i roto i te tiaìraa maha. Mauti ra ia, te parau ta Pauro i papaì ia Tito i te pene 2 i te ìrava 11, e te 12, i te naòraa e, O te aroha mau o te Atua, e ora ai te taata atoà ra, ua ìteä mai nei ia. I te faaìteraa mai ia tätou e, e haapae tätou i te paieti òre, e te hinaaro i teie nei ao e ia pärahi tätou ma te haapaò maitaì, e te parau tià, e te paieti, i teie nei ao.      

Maitaì i te Fänau e te Mätahiti âpï

Teraì òr. Faatura.