Māreto 7.1-23. Âau

Tāpati 29 no Âtete 2021.

Âau

Taramo 15

Tärahu

1Taramo na Tävita. O vai, e te Fatu, të tiàhapa i to òe ra tëtene? O vai të pärahi i to mouà moà ra? 2 O te taata haereà piò-òre, o tei haapaò i te parau tià ra, o tei parau i te parau mau i roto i to na ra âau. 3 O tei òre i ôhumu to na arero, o tei òre i hämani ìno i te taata tupu ra, o tei òre i färii i te parau ìno i to na tauà. 4 O tei vahavaha i te taata parau faufau ra, e faatura rä i te feiä i mataù i te Fatu, o tei tapu atu, ìno noa ai o ia iho ra e aore e tähema ra. 5 O tei òre i tuu i ta na moni i te tärahu ra, o tei òre e rave i te tärahu ei faahapa i te taata hara òre ra. O tei nä reira i te rave i taua mau parau nei, e òre roa e âueue.

Teuteronomi 4.1-8

Te Ture

1 E teie nei, e Ìteraèra, e faaroo mai i te mau haapaòraa e te mau ture ta ù e haapii atu ia òutou nei, e e rave ia ora òutou, ia tae òutou i nià iho e ia noaa te fenua, ta te Atua o to òutou mau metua, ta te Fatu e höroà mai no òutou. 2 Eiaha òutou e täati noa mai i te tahi vähi ê i teie nei parau ta ù e parau atu ia òutou, eiaha hoì òutou e haamaìri i te tahi vähi i taua parau nei; ia haapaò hoì òutou i te parau a to òutou Atua ra a te Fatu, ta ù e parau atu ia òutou nei. 3 Ua ìte hoì to òutou mata i ta te Fatu i rave i te hara ia Paara-peora ra; ua hope roa hoì te mau taata atoà i roto ia òutou i pee ia Paara-peora i te pohe i to òutou Atua ra i te Fatu; 4 âreà o òutou o tei àti mäite i to òutou Atua ra i te Fatu, te ora nei òutou atoà i teie nei mahana. 5 Inaha, ua faaìte atu vau ia òutou i te mau haapaòraa e te ture, ta ta ù Atua ta te Fatu i faaìte mai ia ù ra: ei haapaòraa na òutou i te fenua ta òutou, e tii e rave nei ei pärahiraa. 6 E tënä na, e haapaò maitaì i taua parau ra, e e rave; o to òutou ia paari e te haapaò maitaì i mua i te aro o te feiä e ìte i teie nei mau haapaòraa, e riro ia i te parau e, Tiàraa nünaa rahi paari e te haapaò maitaì o taua feiä ra. 7 Tei hea hoì ia fenua rahi e fätata mai to rätou atua ia rätou, mai to tätou Atua ra mai i te Fatu e fätata mai ia tätou nei, ia tiàoro noa atu tätou ia na? 8 E tei hea ia fenua rahi i tià ta na mau haapaòraa e te ture, mai te tià i teie atoà nei ture ta ù e tuu atu i mua i to òutou aro i teie nei mahana?

Iatöpo 1.17-27

Riri

17 Te mau mea maitataì i hö-mai-hia mai, e te mau mea tià roa e maitaì roa ai, no nià ia, mai nià mai ia i te Metua o te märamarama, aore roa e hirohirouri ia na ra, aore hoì e huru-ê-raa e vähi iti noa aè. 18 Na na tätou i fänau i te parau mau ra, no to na iho hinaaro, ia riro tätou mai te òho mätamua o te mau mea i hämanihia e ana ra. 19 E teie nei, e a ù mau taeaè here e, ia rü te taata atoà i te faaroo, ia haere mäine i te parau, ia haere mäine hoì i te riri; 20 e òre hoì te riri o te taata nei e faatupu i te parau tià a te Atua. 21 E tënä na, e tuu ê atu i te mau mea faufau ra, e te mau ìno rarahi atoà ra, a färii mäite ai mä te marü i te parau haamauhia i roto ra, e ora ai to òutou värua. 22 Ei feiä rave hoì òutou i te parau nei, eiaha ei feiä faaroo noa, i te haavare-noa-raa ia òutou iho. 23 O te taata hoì i faaroo noa i te parau, e aore o ia i rave, e au o ia i te taata e hiò noa i to na iho mata i roto i te hiò ra. 24 Te hiò ra hoì o ia ia na iho, e haere atu ra, àromoè noa iho ra to na huru ia na iho i reira ra. 25 O të hiò rä i roto i te ture tià roa o te tiàmä ra, mä te tämau mäite, no te mea eere o ia i te taata e möina noa te parau ia faaroo ra, e taata rave rä o ia i taua òhipa ra, e haamaitaìhia ia o ia i ta na ra raveraa. 26 Te manaò ra te hoê taata i roto ia òutou, e e paieti to na, e aore i täpeà i to na vaha, te haavare ra rä i to na iho âau, e paieti haavare to na. 27 O te paieti mau e te ìno òre i mua i te aro o te Atua, o to tätou Metua ra, o teie ia: o të hämani maitaì i te ôtare e te mau vahine ìvi i to rätou ra àti, e të tiaì maitaì ia na iho, eiaha ia viivii i teie nei ao.

Māreto 7.1-23.

Âau.

1 Ua haere mai ra te mau Färitea, e o e toofanu mau päpaì parau no Ierutarëma mai, ia na ra. 2 E ia hiò mai rätou i te tahi pae pipi a ana ra i te àmuraa i te mäa mä te rima viivii, oia hoì te rima horoi-òre-hia ra, ua faaìno mai ra. 3 E haapaò hoì te mau Färitea e te âti-Iüta atoà i te peu i tuua mai e te feiä tahito ra, e òre e àmu noa i te mäa, e mata na rä i te horoi mäite i te rima. 4 E ia hoì mai rätou mai te hooraa ra, ia òre rätou ia horoi ia rätou iho e òre rätou e àmu. E rave rahi ä ta rätou peu i tuuhia mai ta rätou e haapaò, mai te horoiraa âuà ra, e te päni ra, e te mau âuà veo ra, e te mau àmuraa mäa ra. 5 Ua ui mai ra te mau Färitea e te mau päpaìparau ia na: «E aha to mau pipi nei i òre i haapaò ai i tei tuuhia mai e te feiä tahito ra, i àmu ai hoì i te mäa mä te rima horoi-òre-hia ra? 6 Ua parau atu ra o ia ia rätou, nä ô atu ra: «E te mau haavare e, te au mäite na òutou i ta Ìtaia i parau mai ia òutou na, a nä ô mai ai o ia ra e: «Te faatura mai nei te vaha o teie nei feiä ia ù, âreà to rätou âau ra tei te ätea ê ia. 7 E haamoriraa faufaa òre rä ta rätou ia ù, tei haapii rätou i tei tuuhia mai e te taata anaè ra.» 8 Ua haapae hoì òutou i te parau a te Atua, e te täpeà nei i tei tuuhia mai e te taata, mai te horoiraa päni, e te mau âuà ra, e rave rahi hoì te peu mai te reira te huru ta òutou e rave nei. 9 E ua nä ô atu rä o ia ia rätou: «Faaòre tià ä òutou i ta te Atua ra parau, ia ö mai ta òutou parau i tuuhia mai ra. 10 I parau mai hoì Möte e: «E faatura i to metua täne e to metua vahine», e: «O tei faaìno i te metua täne e te metua vahine ra, e täparahi-pohe-roa-hia ia». 11 Te parau na rä òutou: «Ia parau te taata i ta na metua täne e ta na metua vahine:» Ia Torepana « (oia hoì ia «haamoàhia, ta ù atoà nei taoà e faufaahia ai òe na»), 12 eiaha o ia e turu noa atu i ta na metua täne e ta na metua vahine i reira i ta òutou. 13 I te faaòreraa i te parau a te Atua i ta òutou parau i tuuhia mai i haamauhia e òutou na. E e rave rahi ta òutou mea e rave nei mai te reira te huru.

Te viivii o te taata

(Mät 15,10-20)

14 Ua parau atu ra o ia i taua feiä rahi atoà ra ei pïhaì iho ia na ra, ua nä ô atu ra ia rätou: «A faaroo mai òutou atoà na ia ù ia ìte: 15 Aita roa o räpaeàu nei e viivii ai te taata ia ö i roto. O te mau mea rä no roto mai i te taata, o te mea ia e viivii ai o ia. 16 O te taata e tarià to na ei faarooraa, a faaroo mai o ia. 17 E ia haapaì mai ra o ia i roto i te fare, ia vaiiho atu i taua mau taata ra, ua ui atu ra ta na mau pipi ia na i te auraa i taua parau ra. 18 Ua parau mai ra o ia ia rätou: «Te vai ìte òre atoà na òutou? Aita òutou i ìte e, o to räpaeàu nei ia ö i roto i te taata ra, e òre o ia e viivii i te reira, 19 no te mea aore i ö i roto i te âau manaò, i roto rä i te ôpü i te vähi e taa ai te ìno o te mäa ra e faaruèhia atu ra i räpae? 20 E ua nä ô atu ra o ia: «O te mea no roto mai i te taata ra, o te mea ia e viivii ai te taata. 21 No roto mai hoì i te âau taata te manaò ìno, te faaturi, te poreneia, te täparahi taata, 22 te èiä, te nounou taoà, te feìi, te haavare, te tiàâ, te miimii, te faaìno, te teòteò, e te äoaoa: 23 no roto anaè te reira mau mea ìino, o te mea ia e viivii ai te taata.

Manaò.

E teie nei, e Mäòhi Nui e, e faaroo mai i te mau haapaòraa e te mau ture e haapiihia nei ia tätou, e rave ia ora, ia tae tätou i nià iho e ia noaa te fenua, ta te Atua  i höroà mai no tätou e te Mäòhi. E tënä na, e tuu ê atu i te mau mea faufau, e te mau ìno rarahi atoà ra, a färii mäite ai mä te marü i te parau haamauhia i roto i te ora i ora ai to tätou värua. Ei feiä rave tätou i te parau nei, eiaha ei feiä faaroo noa, i te haavare-noa-raa ia tätou iho. Te manaò ra te taata hoê i roto ia na iho, e faaroo to na, e aore i täpeà i to na vaha, i te haavare rä i to na iho âau, e to na iho värua, e faaroo haavare to na. E haamoriraa faufaa òre rä ta na i te Atua Nui Tumu Tahi, tei haapii ia rätou i tei tuuhia mai e te taata anaè ra. Ua haapae hoì i te parau a te Atua, e te täpeà nei i tei tuuhia mai e te taata, mai te horoiraa päni, e te mau âuà ra, e rave rahi hoì te peu mai te reira te huru i ravehia. I te faaòreraa i te parau a te Atua i te parau i tuuhia mai i haamauhia e ana. E rave rahi te mea e ravehia nei mai te reira te huru. Te viivii o te taata  o te mau mea rä no roto mai i te taata, o te mea ia e viivii ai o ia. O te taata e tarià to na ei faarooraa, a faaroo mai o ia. O te taata i faaroo i te parau, e aore o ia i rave, e au o ia i te taata e hiò noa i to na hohoà i roto i te hiò. Te hiò ra hoì o ia ia na iho, e haere atu ra, àromoè noa iho ra to na huru ia na iho i reira ra. O të hiò i roto i te ture tià o te tiàmä, mä te tämau mäite, no te mea eere o ia i te taata e möina noa te parau ia faaroo ra, e taata rave rä o ia i taua òhipa ra, e haamaitaìhia ia o ia i ta na ra raveraa. Teie te tahi mau parau turu no na taiòraa maha tei haapotohia :

-Taramo 15, 5 O tei òre i tuu i ta na moni i te tärahu ra, o tei òre e rave i te tärahu ei faahapa i te taata hara òre ra. O tei nä reira i te rave i taua mau parau nei, e òre roa e âueue.

-Teuteronomi 4, 7 Tei hea hoì ia fenua rahi e fätata mai to rätou atua ia rätou, mai to tätou Atua ra mai i te Fatu e fätata mai ia tätou nei, ia tiàoro noa atu tätou ia na?

-Iatöpo 1, 20 e òre hoì te riri o te taata nei e faatupu i te parau tià a te Atua.

-Märeto 7, 21 No roto mai hoì i te âau taata te manaò ìno, te faaturi, te poreneia, te täparahi taata,

Te puai o te parau a Ietu i teie mahana teie ia reo, i nià i te mau faatere âti-Iuta, ua faaòre tià rä òutou i ta te Atua ra parau, ia ö mai ta òutou parau i tuuhia mai ra. I parau mai ai o Möte e: «E faatura i to metua täne e to metua vahine», e: «O tei faaìno i te metua täne e te metua vahine ra, e täparahi-pohe-roa-hia ia». Te parau na rä òutou: «Ia parau te taata i ta na metua täne e ta na metua vahine:» ia haamoàhia, ta ù atoà nei taoà e faufaahia ai òe na, eiaha o ia e turu noa atu i ta na metua täne e ta na metua vahine i reira. I te faaòreraa i te parau a te Atua i ta òutou parau i tuuhia mai i haamauhia e òutou na. E rave rahi ta òutou mea e rave nei mai te reira te huru, aore roa i au i te Atua Metua.

Teie atoà te tahi parau puai i faahitihia e Ietu, Ua parau ia rätou, nä ô atu ra: «E te mau haavare e, te au mäite na òutou i ta Ìtaia i parau mai ia òutou na, a nä ô mai ai o ia ra e: «Te faatura mai nei te vaha o teie nei feiä ia ù, âreà to rätou âau ra tei te ätea ê ia. E haamoriraa faufaa òre rä ta rätou ia ù, tei haapii ia rätou i tei tuuhia mai e te taata anaè ra. Te hinaaro nei o Ietu ia faataa maite te taata i ta na mau faanahoraa, ia òre ia hahi i mua i te mau faanahoraa a te Atua.

Te faanahoraa a te taata to na ia ôomoraa i ta na i manaò e hanahana ai te Atua, e hanahana anei te Atua i te horoiraa päni te tämäraa âua, e te horoiraa rima. Te manaò rä o Ietu eiaha ia haamorihia teie mau huru faanahoraa, o te mea ra e rave e faaineine i te tämä te âau o te taata, ia tumuhia te aroha e te here o te Atua Nui Tumu Tahi, i roto i te mea tei reira te parahiraa o te ìno e te maitaì.

I parau ai o Ietu ia faaroo i te mau haapaòraa a te ture ta na i haapii ia ora te taata i faaroo e tei ìte i te hanahana o te Atua i roto, e ia tae i nià i te fenua, ta te Atua i höroà i to na nünaa mäìtihia. Tei hea hoì ia fenua rahi e fätata mai to rätou atua ia rätou, mai to tätou Atua ra mai i te Atua Nui tumu Tahi fätata mai ia tätou nei, ia tiàoro noa atu tätou ia na. E tei hea ia fenua rahi i tià ta na mau haapaòraa e te ture, mai te tià i teie atoà nei ture ta ù e tuu atu i mua i to òutou aro i teie nei mahana.

Ite noa ai tätou i to tätou rara-noa-raa, i teie mahana te Atua iho teie e ani mai nei e hiò i te parau tei au i to na manaò, no te mea ia te ture e arataì ra i te parau, na te ìteraa rä e, te mau haereà o te Tumu Nui, te aroha ia e te parau mau i te feiä i haapaò i ta na parau i faaau, e ta na i faaìte mai , oia te raveraa i te mea e mauruüru ai te Atua. Aita te Atua e hinaaro ra ia riro ta na parau ei haamataìtaìraa na te taata, te vai ra rä te haapiiraa e hinaarohia i te taata ia täpeà mai i muri aè i te reira hiòraa, ia au rii i te aniraa a te Atua i te taata ia hiò i te mea e faaroo mai i te mau haapaòraa e te mau ture ta ù e haapii atu ia òutou nei, e e rave ia ora òutou, ia tae òutou i nià iho e ia noaa te fenua, ta te Atua o to òutou mau metua, ta te Fatu e höroà mai no òutou. Te auraa, e òhipa to muri mai i teie hiòraa, e tuhaa ta te taata, o ia anaè të tano e rave i te reira. Aita te Atua e tämata ra i te huti i te manaò o te taata i te tahi pae, aore ra te tahi. Te faaotiraa ta te taata e rave atu, na na noa ihoä te reira e rave, no te mea rä ua hiò e ua faaroo, e äteatea rii atoà ia to na manaò. Mai te peu te ani ra te Atua e hiò i ta na parau, aita te Atua e parau mai ra, e aha te mea e hiò, te tävini hoì, eere ia i te taata au roa i te faaìteìte ia na, e taata moèmoè roa rä, e te hunahuna hoì ia na. E au maitaì ia na te mea i parauhia i te mätamua e, mämahu, eiaha rä i nià i te manaò e, e taata haamä hänoa e te paraparau òre, ia au rä i te manaò e, e taata haèhaa, te marü, e te hinaaro òre ia riro o ia ei vähi e faatano ai te mata o te taata, ia riro hoì ei täuà-parau-raa na te taata.

Te huru taata mau te reira e au i ta Pauro e parau ra : Na na tätou i fänau i te parau mau ra, no to na iho hinaaro, ia riro tätou mai te òho mätamua o te mau mea i hämanihia e ana ra. Te auraa, eita o ia e ìmi i te mata e te tarià o te taata. Te huru te reira o te taata e moè i te vähi taata, eiaha mai te mea e, e täpunipuni noa o ia, aita rä hoê mea e haru ai te mata taata i nià ia na ; eita atoà hoì o ia e ìmi i te räveà ia haapaòhia atu o ia, nä roto änei i ta na huru àta püai, te rarahi o to na vaha, aore ra te tahi huru peu no te huti i te mata o te taata i nià ia na. Te huru taata ia ta te Taramo e haapäpü ra e : O te taata haereà piò-òre, o tei haapaò i te parau tià ra, o tei parau i te parau mau i roto i to na ra âau. Mea maitaì atoà rä to tätou manaò e faataa maitaì : te vai ra te moèmoè, e te vai ra te moè roa. Nä ô paì ia tätou, te taata vaha rarahi, eita o ia e moè iho, eere rä hoì te reira i te huru tei au i te Atua, eere te reira te huru ta te Atua e horoà ra ei hiòraa na te taata. I te tahi aè pae, eiaha atoà tätou e manaò e, te taata të òre roa atu te vaha e hamama rii noa aè, ua hau atu ia i te maitaì. Te tanoraa mau, ia ìte ia te taata i te parau i te taime parauraa, ia ìte hoì i te mämü i te taime mämüraa. Mai te peu aita e maitaì to roto i te tuoro e te pii hua, aita atoà e maitaì to roto i te mämü hua ; âreà te mämahu, oia te marü e te haèhaa, te huru mau ia e au i te tävini o te Atua.

Teraì òr. Faatura.